Właśnie dzisiaj mamy noc perseidów - 10 ciekawostek o największym deszczu meteorów

Kometa 109P/Swift-Tuttle - to jej zawdzięczamy coroczny, regularny spektakl. Jej przelot zostawił morze niewielkich okruchów, które rozpędzają się do ogromnej prędkości i które obserwujemy. Perseidy nie są więc żadnymi gwiazdami, a meteorami - fragmentami materii z komety, której orbita przecina się z ziemską.

#2.

Kometa, która stworzyła perseidy, pozostaje dzisiaj największym obiektem regularnie przelatującym w pobliżu Ziemi. Jej rdzeń ma około 26 kilometrów średnicy - niemal tyle samo, ile miała planetoida, która uderzyła w Jukatan, powodując masowe wymieranie kredowe. Gdyby doszło do zderzenia, byłoby ono tragiczne w skutkach…

#3.

… i nie jest to zupełnie wydumana hipoteza. Na początku lat 90. XX wieku astronomowie alarmowali, że kometa 109P może w przyszłości znaleźć się na kursie kolizyjnym i zderzyć z Ziemią, doprowadzając do wielkiej tragedii. Samo zderzenie wkrótce potem wykluczono, jednak obliczono też, że kometa znajdzie się niebezpiecznie blisko. Zupełnie niedługo, bo już… w 3044 roku.

#4.

Zarówno perseidy, jak i Ziemia kursują po określonych orbitach, a ich przecięcie następuje regularnie w tym samym czasie - dlatego „spadające gwiazdy” obserwujemy zawsze w połowie wakacji. Najbardziej widowiskowa jest noc z 12 na 13 sierpnia. To wtedy perseidów jest najwięcej - do kilkudziesięciu, stu, a nawet (zależnie od roku) kilkuset w ciągu godziny.

#5.

Mniej liczne perseidy można obserwować w zasadzie już od połowy lipca aż do końca sierpnia - częstotliwość ich występowania jest jednak znacznie mniejsza niż w okolicach 12 sierpnia, kiedy następuje apogeum. Zdecydowanie lepiej perseidy widoczne są na półkuli północnej niż południowej.

#6.

Perseidy obserwuje się regularnie już od 2 tysięcy lat, a pierwsze wzmianki o ich obecności pochodzą z Dalekiego Wschodu i czasowo sięgają jeszcze dalej wstecz. Popularnie nazywa się je nie tylko „spadającymi gwiazdami”, ale też „łzami św. Wawrzyńca” (od rocznicy jego męczeńskiej śmierci przypadającej 10 sierpnia).

#7.

O ile określanie perseidów spadającymi gwiazdami ma w sobie jeszcze coś z bajkowej fantazji i jest w sumie sympatyczne, o tyle mówienie w ich kontekście o „deszczu meteorytów” to wyłącznie przejaw ignorancji (niestety dość powszechny…). Obserwujemy „deszcz” meteorów, przed „deszczem meteorytów” wolelibyśmy raczej bezpiecznie się schować.

#8.

To, jak bardzo widowiskowe będzie zjawisko, zależy od wielu czynników. W 2014 roku, na przykład, widocznych perseidów było mniej - była to wina Superksiężyca, którego silne światło uniemożliwiało dostrzeżenie pomniejszych, słabiej świecących meteorów. Z kolei w 1993 roku udało się zaobserwować nawet 5-krotnie więcej perseidów niż w latach następnych.

#9.

Perseidy osiągają zawrotną prędkość 60 kilometrów na sekundę (w odniesieniu do Ziemi). Większość okruchów ma rozmiar zaledwie ziarenka piasku, tylko nieliczne mają wielkość groszku. Bardzo rzadko zdarza się, by którekolwiek z perseidów dotarły na powierzchnię Ziemi.

#10.

Najlepszy moment do oglądania perseidów to bardzo późna noc. Ze względu na ustawienie Ziemi w stosunku do Słońca wtedy właśnie perseidy widoczne są najlepiej. Krąży plotka, że tegoroczne perseidy będą najbardziej spektakularne od co najmniej 96 lat. Niestety, to tylko plotka. Ale i tak na pewno będzie co oglądać!

Źródła: 1, 2, 3, 4